Βλέποντας κανείς την ταινία «Joker» έρχεται σε επαφή με έναν ωμό, σκοτεινό και άκρως ασφυκτικό τρόπο θέασης της ψυχικής νόσου από τη πλευρά του ατόμου που πάσχει, ως συνάρτηση του περιβάλλοντος που ζει. Δε θα ήθελα να σταθώ στο τί είναι αυτό, από το οποίο πάσχει ο «Joker» , όσο στο πώς κάποια άτομα που βιώνουν μια ψυχική διαταραχή νιώθουν. Ο Joker θα μπορούσε να είναι ο αδελφός σου, ο φίλος σου, ο συγγενής σου, ο συνάδελφός σου που αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή.
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Ο Άρθουρ Φλεκ (Joker) μεγάλωσε με τη μητέρα του, η οποία ήταν άκρως κακοποιητική απέναντί του ως παιδί, καθιστώντας την εμπειρία αυτή άκρως τραυματική για τον ίδιο. Τα χρόνια περνούν, ο Άρθουρ εργάζεται σαν κλόουν και οι τραυματικές εμπειρίες συνεχίζονται. Το όνειρο του είναι να γίνει κωμικός και να κάνει τις δικές του παραστάσεις. Στην καθημερινότητά του βιώνει άκρως τραυματικές εμπειρίες. Υφίσταται ξυλοδαρμούς από περαστικούς, υποτιμητικά σχόλια-χλευασμούς για τους αναίτιους γέλωτες που έχει, αποκαλώντας τον «φρικιό», τον εξευτελίζουν και τον απομονώνουν ακόμα περισσότερο. Ο Άρθουρ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και στην Κοινωνική Λειτουργό που επισκέπτεται στην Κοινωνική Υπηρεσία αναρωτιέται με απορία «αυτό συμβαίνει σε μένα ή ο κόσμος έξω γίνεται περισσότερο τρελός;». Το συνειδητοποιεί, το εκφράζει και προσπαθεί να το εξηγήσει. Στο τετράδιο που γράφει τις κωμικές σημειώσεις του για τις παραστάσεις του γράφει τα καθηλωτικά λόγια που ακούμε από πολλούς ανθρώπους που βιώνουν μια ψυχική νόσο:
«Το χειρότερο που περιμένουν από τους ανθρώπους με ψυχική ασθένεια, είναι να συμπεριφέρονται σαν να μην την έχουν».
Όσοι βίωσαν ή βιώνουν ακόμα μια ψυχική ασθένεια, η παραπάνω φράση του Τζόκερ είναι πολύ γνώριμη. «Καλείσαι» να δείχνεις και να συμπεριφέρεσαι όπως οι άλλοι, να είσαι χαρούμενος και να προσποιείσαι ότι όλα πάνε καλά. Ακόμα και σήμερα, το να παραδεχτεί κάποιος ότι βιώνει μια ψυχική διαταραχή θεωρείται ταμπού, ντροπή, κατάρα, στίγμα τόσο για τον πάσχοντα αλλά και για την οικογένεια αυτού. Η κοινωνία (σχολείο, συνάδελφοι, οικογένεια, περίγυρος κλπ) αντί να προσφέρει ένα ασφαλές πλαίσιο με κατανόηση, ενσυναίσθηση ώστε ο πάσχων να νιώσει αποδοχή και ασφάλεια για να αντιμετωπίσει όλα αυτά που τον βαραίνουν, απεναντίας του δείχνουν το πιο σκληρό πρόσωπο. Τον απορρίπτουν, τον εξευτελίζουν, τον υποτιμούν και τον κάνουν να αισθάνεται μοναξιά. Έτσι, όπως έγινε και με τον Άρθουρ Φλεκ (Joker).
Έτσι και ο Άρθουρ μέσα από όλες αυτές τις τραυματικές εμπειρίες, σταδιακά αρχίζει να νιώθει ασταθής, χάνει τον εαυτό του και σιγά σιγά βυθίζεται ακόμα περισσότερο στις σκέψεις του, χάνοντας όλο και πιο πολύ την αίσθηση με την πραγματικότητα. Δημιουργεί τον Joker, μια φιγούρα, η οποία του προσφέρει, με έναν άκρο δυσλειτουργικό τρόπο, την αποδοχή και την ανταπόκριση που του έλειπαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, από τότε που ήταν παιδί.
Φεύγοντας από την κινηματογραφική αίθουσα, αυτό που σίγουρα κάνει η ταινία, είναι να σου δημιουργήσει συναισθήματα κατανόησης και συμπόνοιας για τον Joker, αλλά και συμβολικά αν λάβουμε το πρόσωπο του Joker, σε βάζει με έναν ωμό τρόπο να σκεφτείς πώς ένα άτομο με ψυχική ασθένεια, νιώθει όταν τον απορρίπτουν, τον χλευάζουν, τον ακυρώνουν σε κάθε λεπτό και του δείχνουν το πιο σκληρό πρόσωπο ο συνάδελφος, φίλος, γονέας, συγγενής και γενικότερα η κοινωνία που ζούμε.