«Ηρέμησε, τα μεγάλα παιδιά δεν κάνουν έτσι, μην κλαις, στην ηλικία σου δε φέρονται έτσι…»
Πόσες φορές ακούμε γονείς να χρησιμοποιούν παρόμοιες φράσεις στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν μια μη επιθυμητή συμπεριφορά του παιδιού τους;;; Ακούμε συχνά γονείς να λένε «δε ξέρω τι να κάνω μαζί του/της».
Πώς νιώθει ένα παιδί όταν του λένε «μην κλαις, πως κάνεις έτσι;». Όταν ένα παιδί εκφράζει τον θυμό του, το φόβο του ή τη λύπη του και οι γονείς του χρησιμοποιούν παρόμοιες φράσεις, το μήνυμα που παίρνει το παιδί τις περισσότερες φορές είναι ότι αυτό που νιώθει και κάνει είναι λάθος. Έτσι, κάθε φορά που το παιδί θα νιώθει ανάλογα «δύσκολα» συναισθήματα, θα προσπαθεί να μην τα εκφράζει, γιατί αυτό που έχει μάθει είναι ότι όταν νιώθει αρνητικά συναισθήματα είναι είτε λάθος είτε δε ξέρει πώς να τα διαχειριστεί. Έτσι, σταδιακά εκπαιδεύεται στο να μονώνει και να αποφεύγει τα συναισθήματά που είναι αρνητικά.
Ως γονείς είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνουμε την έκφραση και αποδοχή οποιουδήποτε συναισθήματος των παιδιών μας. Όλα τα συναισθήματα έχουν λόγο ύπαρξης. Κανένα συναίσθημα δεν είναι κακό.
Τι μπορούμε να κάνουμε προς το παιδί μας εναλλακτικά όταν είναι αναστατωμένο, ώστε να το βοηθήσουμε:
- Βοηθάμε το παιδί να αναγνωρίσει τα συναισθήματα που νιώθει, με το να μιλάμε για αυτά.
- Προσπαθούμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας απέναντι στο παιδί. Αν είμαστε ωστόσο πολύ εκνευρισμένοι, ίσως χρειαζόμαστε και εμείς (όπως και τα παιδιά) λίγο χρόνο να απομακρυνθούμε από την κατάσταση που μας προκαλεί θυμό.
- Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα στο παιδί να νιώθει το συναίσθημα αυτό και να το εκφράσει.
- Ονοματίζουμε το συναίσθημα και ενθαρρύνουμε μια λειτουργική έκφραση του.
- Ανάλογα με την αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού χρησιμοποιούμε διαφορετικούς τρόπους διερεύνησης του συναισθήματος (πχ ζωγραφιά για παιδιά μικρότερης ηλικίας).
- Στόχος μας είναι να μάθει το παιδί ότι όλα τα συναισθήματα έχουν χώρο να εκφραστούν και αυτό που χρειάζεται να μάθει είναι πως να τα εκφράζει λειτουργικά.
Τι μπορούμε να πούμε προς το παιδί μας εναλλακτικά όταν είναι αναστατωμένο, ώστε να το βοηθήσουμε:
- «Βλέπω ότι είσαι αναστατωμένος/η. Άφησε με να σε βοηθήσω»
- «Είναι πολύ απογοητευτικό όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα θέλουμε. Έλα να δούμε πως μπορούμε να βρούμε μια λύση»
- «Θες να μου εξηγήσεις γιατί είσαι αναστατωμένος/η;;»
- «Είμαι εδώ για να σε βοηθήσω, αν με χρειάζεσαι»
- «Είναι πολύ φυσιολογικό να κλαις, όταν κάτι σε στεναχωρεί»
- «Όταν φωνάζεις δε μπορώ να σε ακούσω. Θα ήθελες να χαμηλώσεις τον τόνο της φωνής σου, ώστε να μπορώ να σε ακούσω;»
Αν ωστόσο παρατηρείτε στη συμπεριφορά σας ότι δε μπορείτε να διαχειριστείτε παρόμοιες καταστάσεις, ίσως να χρειάζεστε τη βοήθεια ενός ειδικού, ώστε να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε με έναν λειτουργικό τρόπο τέτοιες καταστάσεις με το παιδί σας.